Archives

Monday’s Editorial # 18

Ως γνωστόν, ο τέως μουστάκια δεν έχει. Αν είχε, θα γέλαγαν μέχρι κι αυτά μ’ όλο αυτό το ανατολίτικο νταβαντούρι που επί μια βδομάδα+ απασχόλησε σύσσωμους τους «φορείς», από το κράτος μέχρι τα τηλεοπτικά μέσα (αυτοί φυτρώνουν παντού, σε τέτοιο κελεπούρι θα έλειπαν;). Ήταν μείζον εθνικό θέμα τελικά το ποιος θα τρώει (και ποιος θα έπρεπε, να τρώει πάντα) στις ex-βασιλικές σουπιέρες που βγήκαν στο σφυρί εκεί στου Christie’s. Κι όποιος δεν το καταλαβαίνει να πάει να τον εξετάσει γιατρός. Εγώ ήδη έκλεισα ραντεβού!

Βέβαια, η παραπλάνηση έχει από πίσω της τεχνογνωσία, και θεωρείται πλέον τακτική πολύ υψηλού επιπέδου για να θέλουμε να την πιάνουμε αμέσως. Κάτι μονοπωλεί επί τούτου το δημόσιο λόγο και την ίδια στιγμή κάτι άλλο περνάει σχεδόν ασχολίαστο και με περισσή ευκολία στα υποδεέστερα των θεμάτων.

Στην περίπτωσή μας ο αντιπερισπασμός μάς βρήκε κυριολεκτικά στην τουαλέτα σε ανομολόγητη πράξη. Διότι, συγχρόνως με τις σουπιέρες του τέως έσκασε μύτη και η σχετική έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπου πιστοποιείται αυτό που εν ολίγοις γνωρίζαμε ότι έχει συμβεί, αλλά αγνοούσαμε την κλίμακα και το μέγεθός του. Ο επιτυχής αποπροσανατολισμός είχε σκοπό να μη μάθουμε ούτε και αυτά.

Συνοπτικά, λοιπόν, η αφεντιά της C.I.A. «χρησιμοποίησε» στο παγκόσμιο αντιτρομοκρατικό ανθρωποκυνηγητό της οκτώ αεροδρόμιά μας, πραγματοποιώντας εξήντα τέσσερις αφίξεις-αναχωρήσεις, με δεκαεννιά διαφορετικά αεροπλάνα. Όχι, δεν είναι της φαντασίας μου όλα αυτά, έχουν και αληθινή βούλα πια. Μιλάμε για πτήσεις πολιτικές, αλλά τύπου transit (κανένας δεν μπαίνει, κανένας δεν βγαίνει, το «φορτίο» δεν ελέγχεται). Από κείνες τις πικρές αλήθειες που εύχεσαι μ’ όλη σου την καρδιά να μην ήταν αλήθειες μέχρι που μαθαίνεις ότι όντως ήταν και μετά προσπαθείς να τις κάνεις κι εσύ γαργάρα. Όπως όλοι. Και, βέβαια, δεν πιστεύω να πείθεστε πως κάποιοι εκ των κυβερνώντων μας δεν ήξεραν τίποτα. Ήθελα να ήξερα ποιο σαΐνι επικοινωνιολόγος τους συμβουλεύει να επικαλούνται σχεδόν μονίμως την άγνοια. Οι ίδιοι, με κάτι πτυχία να (μετά συγχωρήσεως), δεν καταλαβαίνουν πως αυτό πιάνει όσο και κάθε άλλη παρεΐστικη μαλακία της στιγμής; Δεν είναι όλα του καφενείου. Ή μήπως είναι;

Τα γεγονότα μας ξεπερνούν απλά γιατί εμείς είμαστε πολύ μικροί πια για ένα τόσο χοντρό παιχνίδι. Είμαστε τα στρατιωτάκια στο σκάκι. Οι θεωρούμενοι ως αναλώσιμοι. Ευτυχώς να λέτε που ο homo internetus, τουλάχιστον ως προς την πληροφόρηση, εξελίχθηκε γρήγορα.

Υστερόγραφο ένα: το «Ο Κύκλος των Πιωμένων Ποιητών» του Κωστάκη Ανάν στο τρέχον τεύχος 240 της «Βαβέλ» με το κόκκινο –Happy New Fear– εξώφυλλο είναι ό,τι πιο απολαυστικό κρέμεται αυτή τη στιγμή στα περίπτερα. Στους στερημένους αναφέρομαι.

Υστερόγραφο δύο: καλά, είναι δυνατόν από τις πρώτες ώρες της πρώτης μέρας κυκλοφορίας του να είναι sold out «Το Ποντίκι»; Έγινε κι αυτό!

Υστερόγραφο τρία: “Live Action Computer Game” από το www.technews.gr. Και είχα ένα κόμπο στο λαιμό σήμερα!

Πάνος Πανότας

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Σόλωνος, μια κατεχόμενη οδός

Εδώ κι έναν περίπου μήνα, κατεβαίνοντας κάθε πρωί τη Σόλωνος προς το γραφείο αντικρίζω το ίδιο άσχημο θέαμα: Στο σημείο του δρόμου μεταξύ της Ζωοδόχου Πηγής και της Εμμανουήλ Μπενάκη στέκονται ένστολοι άνδρες των ΜΑΤ σε πλήρη εξοπλισμό. Μαζεμένοι σε πηγαδάκια, πίνουν τον πρωινό τους φραπέ, κοιτώντας με επιτηδευμένα εξεταστικό ύφος τους περαστικούς να πηγαίνουν στις δουλειές τους.

Στην αρχή δεν έδωσα και πολύ σημασία, νομίζοντας ότι πρόκειται για κατάλοιπο από τις μεγάλες εκπαιδευτικές πορείες του Δεκεμβρίου. Όταν όμως η κατάσταση συνεχίστηκε και το νέο έτος, χωρίς να μπορώ να βρω μια λογική εξήγηση για την παρουσία των ειδικών αυτών δυνάμεων στο συγκεκριμένο σημείο, αφού ούτε πολύ κοντά στη Νομική είναι, ούτε στο Πολυτεχνείο, θέλησα να μάθω την αιτία.

Γιατί δεν υπήρξε πρωινό που να μη μου χαλάσει στιγμιαία η διάθεση στο θέαμα της ομάδας των ΜΑΤ: Οι νέοι αυτοί άνθρωποι σηκώνονται κάθε πρωί από το κρεβάτι τους με τον υψηλό στόχο να δείρουν, ως επί το πλείστον, τον όποιο άτυχο φουκαρά βρεθεί μπροστά τους στις πορείες και τις διαδηλώσεις. Αυτό είναι το πικ της ύπαρξής τους, συγκλονιστικό στην απλότητά του! Διαφορετικά, ξεροσταλιάζουν άπραγοι και αντιαισθητικοί, χωμένοι στα κράνη και τις ασπίδες τους, χωρίς να μπορούν, αλλά και χωρίς να θέλουν, να εμποδίσουν την πραγματική εγκληματικότητα που μαστίζει την Αθήνα.

Να ρωτήσω τους ίδιους, λοιπόν, το γιατί βρίσκονται κάθε ημέρα στη Σόλωνος αποκλείστηκε εξ αρχής λόγω των εύλογων αμφιβολιών μου, τόσο για το πώς θα ξεκινούσε η ‘κουβέντα’, όσο και για το πού θα κατέληγε. Τελικά με διαφώτισε ο θυρωρός της πολυκατοικίας, λέγοντάς μου ότι το βιβλιοπωλείο του Γεωργιάδη (Σόλωνος 116), γνωστό για τις φιλοκαρατζαφερικές του εκδόσεις (εκλαϊκευμένη εθνολατρεία κ.λπ.), είχε δεχτεί επιθέσεις με μολότοφ, και γι’ αυτό ζήτησε προστασία από το κράτος.

Την ίδια εξήγηση μου έδωσε και η Γενική Διεύθυνση Ασφάλειας, η οποία βέβαια συμφώνησε μαζί μου ότι τέτοιου είδους επιθέσεις γίνονται αργά τη νύχτα κι όχι στις 8 η ώρα το πρωί, παρόλα αυτά έκρινε απαραίτητο να φυλάσσεται η περιοχή από τις ειδικές δυνάμεις των ΜΑΤ, και μάλιστα επί 24ώρου βάσεως. Τα ΜΑΤ λοιπόν ήρθαν για να μείνουν.

Είναι προφανές ότι το μέτρο αυτό είναι δυσανάλογο με την όποια ανάγκη προστασίας μιας ιδιωτικής επιχείρησης, η οποία στο κάτω κάτω θα έπρεπε να πληρώνει η ίδια για τις αυξημένες ανάγκες φύλαξής της, όπως κάνουν όλες οι υπόλοιπες επιχειρήσεις (αν ήταν έτσι, γύρω από τις τράπεζες θα έπρεπε να είχε κατέβει ο ελληνικός στρατός!). Δύο όμως είναι οι πιθανές εξηγήσεις του: είτε οι αξιωματικοί της ελληνικής αστυνομίας έχουν χάσει τη στοιχειώδη ικανότητα κρίσεως, ή, το χειρότερο, οι ‘επιθέσεις αγνώστων’ χρησιμοποιούνται επισήμως ως πρόσχημα για την πρωτοφανή και πέρα από κάθε δημοκρατικό, αλλά και λογικό, όριο αστυνόμευση της πόλης. Δυστυχώς, αυτή είναι στην ουσία η πραγματικότητα.

Σκέφτηκα να το ψάξω λίγο περισσότερο, ζητώντας αντίγραφο της σχετικής έγγραφης εντολής (αν φυσικά υπάρχει), όμως δεν το έκανα, γνωρίζοντας ότι η όποια ατομική προσπάθεια είναι καταδικασμένη όχι μόνο στην αποτυχία, αλλά και στην γραφικότητα. Δεν μπορώ όμως να μην σκεφτώ το πόσο όμορφα δένει το χακί και τα όπλα των ΜΑΤ με τα σπαρτιατικού τύπου ιδεώδη του κ. Γεωργιάδη, ο οποίος θα τα χαζεύει από τη βιτρίνα του καταστήματός του, ονειροπολώντας κόσμους νέους. Και οποία ειρωνεία, οι ειδικές δυνάμεις καταστολής, στην προστασία των βιβλίων και της γνώσης …

Είναι όμως φανερό ότι, όσο περνάει ο καιρός, αυτό που είχε μόλις ξεμυτίσει, παγιώνεται πλέον ως ζοφερή πραγματικότητα: η πόλη μας μετατρέπεται σιγά σιγά σε κατεχόμενη ζώνη, γεμάτη νεοδιόριστους κρατικούς υπαλλήλους της βίας και (το συνηθέστερο) της απραγίας. Αυτό που στην Αμερική σηματοδοτήθηκε με την πτώση των δίδυμων πύργων και τον φόβο των ισλαμιστών, στην Ελλάδα γίνεται με το άλλοθι του φλεγόμενου Πολυτεχνείου και των υπεράνω συλλήψεως κουκουλοφόρων (τηρουμένων βεβαίως των αναλογιών). Μια πρόγευση άλλωστε από τη νέα εποχή της απροκάλυπτης κρατικής επιβολής μας επιφύλαξε ο ‘σύγχρονος θεσμός’ της δημοτικής αστυνομίας: της είπαν να βάλει το χακί (και το ‘βαλε), μα της είναι βάσανο οι αρβύλες (σαν κόβει τις κλήσεις, γιατί τίποτα άλλο δεν κάνει).

Και είναι η πρώτη φορά μετά την πτώση της χούντας που στους δρόμους της Αθήνας βρίσκονται τόσοι ένστολοι με τα όπλα στη μασχάλη, όχι λόγω έκτακτων γεγονότων, αλλά ως παγιωμένη, καθημερινή κατάσταση. Κι ενώ, ακόμη και στα σκληρά χρόνια της δικτατορίας, οι αστυνομικές δυνάμεις διατηρούσαν την εμφάνιση των ‘επιτηρητών της πόλης’, φορώντας τις κλασσικές αστυνομικές στολές τους, η εικόνα που παρουσιάζουν οι σύγχρονοι ‘ράμπο’ του υπουργείου δημοσίας τάξεως θυμίζει περισσότερο πολεμικά μέτωπα και στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Εικόνα αποκαρδίωσης και εικόνα ντροπής για την Αθήνα του 2007, στην οποία γεννήθηκε και άκμασε κάποτε η δημοκρατία. Όσο παρωχημένο και γραφικό κι αν ακούγεται πλέον αυτό…

Ροζίτα Σπινάσα

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Monday’s Editorial # 17

Αφορμή είναι δύο φωτογραφίες που επίτηδες τις βάζω πλάι-πλάι, σε αντιπαραβολή. Αμφότερες δεν είναι καινούργιες ή αυστηρά επίκαιρες, όπως λέμε. Είναι του 2005. Ωστόσο, όσο αυτό που παρουσιάζουν, αυτό που απαθανατίζουν, δεν αλλάζει, ο χρόνος είναι κάτι πολύ σχετικό.

Η αριστερή είναι πραγματική. Είναι μια μονάχα, ενδεικτική, από τις πολυάριθμες που κυκλοφορούν στο δίκτυο και αφορούν στην ετήσια σφαγή που λαμβάνει χώρα στον Καναδά. Υπάρχουν και άλλα τόσα βίντεο. Κι εκεί να δεις τι γίνεται και πώς μπροστά στην κινούμενη εικόνα παθαίνεις σοκ. Από στοιχεία του I.F.A.W. (International Fund for Animal Welfare) σχεδόν το 95% των φωκιών που σκοτώνονται είναι μικρότερες των τριών μηνών. Η εποχή, βεβαίως, που ο άνθρωπος από τροφοσυλλεκτική ανάγκη γινόταν κυνηγός έχει περάσει. Εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τα περισσότερα από αυτά τα συμπαθή ζώα που σκοτώνονται στις μέρες μας, γδέρνονται και μετά πετιούνται. Η ανάγκη επιβίωσης (που θέλουμε να γίνεται και ανάγκη φύσης, αμ δε!) έχει εκλείψει για να αιτιολογήσει το μαζικό του αιματοκυλίσματος. Το υπόβαθρο του γιατί κάτι τέτοιο συνεχίζει στις μέρες μας πρέπει να ψαχτεί και πάλι στο βιομηχανικό κέρδος, αυτό που εξευγενισμένα πλέον το αποκαλούμε εμπόριο, μια λέξη όμως που υπεκφεύγει τεχνηέντως και εσκεμμένα να περιγράψει τον όλο παραλογισμό.

Υπάρχει, φυσικά, και μια άλλη διάσταση, παράλληλη. Εκεί δαγκώνεις τη γλώσσα σου. Μια βόλτα στα φωτογραφικά αρχεία στη σχετική σελίδα του περιοδικού http://www.liberation-mag.org.uk, γεμάτα από φρικαλέες εικόνες πειραματόζωων, είναι πολύ πιο ανατριχιαστική από το κάθε επί τούτου ή δήθεν θρίλερ με αρρωστημένους χασάπηδες-επιστήμονες και εργαστήρια θανάτου. Τροφή για περαιτέρω σκέψη; Ίσως, μην τα μπερδέψουμε όμως τώρα.

Η φωτογραφία δεξιά είναι από μια καμπάνια του Humans for Animals (διατηρεί και σχετικό ηλεκτρονικό τόπο), με γενικό τίτλο “Don’t Treat Others The Way You Don’t Want To Be Treated”, την οποία πολύ επιτυχημένα επιμελήθηκε η παριζιάνικη TBWA, σε φωτογράφηση του Yann Robert. Με σκοπό να αφυπνίσει, να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη, μπας και μπει τελικά ένα φρένο στη δολοφονική τρέλα. Σε κάποια στιγμή, τόσο αυτή η φωτογραφία, όσο και άλλη μια με δύο πιθήκους να τρώνε ανθρώπινα μυαλά (!), έκαναν το γύρο μέσω e-mails, μπήκαν σε posts διάφορων weblogs, δεχόμενες αντιφατικά σχόλια, όπως είχε γίνει κάποτε με εκείνες τις διαφημίσεις της Benetton. Πολύ δύσκολα, πάντως, θα μπορέσουν όλα αυτά να αποτρέψουν το μοιραίο και φέτος.

Δεν είμαι μια άλλη Brigitte Bardot, ούτε κάποιος άλλος επώνυμος που στήνει ολόκληρες συνεντεύξεις τύπου μ’ αυτό το θέμα. Απλά ξύπνησα σήμερα το πρωί, άνοιξα τα μάτια μου και μόλις το τοπίο ξεθόλωσε και είδα το ταβάνι, μου ήρθε να βγάλω μια κραυγή τέτοια που να το κάνει θρύψαλα.

Μερικές φορές οι χειρότεροι εφιάλτες είναι δίπλα μας και έχουν στην ούγια ένα ξεκάθαρο, ωμό όσο και οι παραπάνω φωτογραφίες, “made in humanity”.

Σου ‘χει συμβεί και σε σένα. Θυμάσαι;

Πάνος Πανότας

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Δικαίωμα στην τεμπελιά

Έτσι λεγόταν η σειρά άρθρων που δημοσίευσε το 1881στη Γαλλία ο Πωλ Λαφάργκ, ενεργός σοσιαλιστής της εποχής και γαμπρός του Καρλ Μαρξ, ο οποίος αυτοκτόνησε μαζί με τη σύζυγό του Λάουρα το 1911. Τα κείμενα αυτά, που έκαναν μεγάλη αίσθηση και χαιρετίστηκαν ως ‘η πιο οξεία και εύθυμη κριτική του καπιταλιστικού συστήματος’, στηλιτεύουν την εμμονή τής τότε εργατικής τάξης να διεκδικεί περισσότερες ώρες δουλειάς, αντί να εκμεταλλευτεί την εμφάνιση των μηχανών στο προσκήνιο της βιομηχανικής παραγωγής και να απελευθερωθεί από τη σκληρή εργασία.

Το ‘πάθος για δουλειά’, μια διανοητική διαστροφή κατά τον Λαφάργκ, που επιβλήθηκε από την καπιταλιστική παραγωγή και τη ‘συνάδελφο’ αστική ηθική, και υποβιβάζει την ίδια την ανθρώπινη φύση, σήμερα έχει γίνει και πάλι απόλυτα επίκαιρο. Αυτή τη φορά όμως δεν συναντάται στην παραδοσιακή εργατική τάξη, αλλά στο σύγχρονο προλεταριάτο των πτυχιούχων κυνηγών της καριέρας. Επιχρυσωμένη εύκολα με το glamorous καρότο της οικονομικής και κοινωνικής επικράτησης, η δουλειά έπαυσε να αποτελεί το μέσο, αλλά έγινε η ίδια αυτοσκοπός για τον σύγχρονο υπάλληλο - ‘στέλεχος’ της ιδιωτικής οικονομίας.

Πόσο εύκολα καταργήθηκε η έννοια της υπερωρίας, για το νέο εργατικό δυναμικό της κοινωνίας των άυλων υπηρεσιών, με το απλό παραμύθι της ‘άνω του μέσου όρου’ θέσεως στην εταιρία! Με μισθούς λίγο πάνω του μετρίου, οι νέοι δουλεύουν αδιαμαρτύρητα από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, και το παράδοξο, παινεύονται κιόλας γι’ αυτό. Γιατί η ποσότητα της εργασίας είναι πλέον συνώνυμο της προσωπικής αξίας και επιτυχίας. Όσο πιο πολύ δουλεύεις, τόσο περισσότερο ικανός και περιζήτητος θεωρείσαι. Έτσι, η επαγγελματική ζωή τείνει να απορροφήσει και την κοινωνική ζωή του εργαζόμενου, αφού σε αυτήν θεωρεί ότι μπορεί πλέον να βρει όλα όσα χρειάζεται. Πόσο επιτυχημένο το κόλπο, για την επιχείρηση, να μην θέλει καν ο εργαζόμενος να γυρίσει στο σπίτι του!

Γι’ αυτό και όλοι σήμερα, ‘υψηλόβαθμα στελέχη’, αλλά και ελεύθεροι επαγγελματίες στον στίβο του ανταγωνισμού, γκρινιάζουν υπερήφανα για την απίστευτη δουλειά που δεν τους αφήνει να ανασάνουν, για τις άπειρες ώρες που περνούν σκυμένοι πάνω στα χαρτιά τους, για τα άγρια μεσάνυχτα που άφησαν το γραφείο τους. Ασχέτως βέβαια αν τον μισό από το χρόνο τους τον πέρασαν σερφάροντας στον υπολογιστή τους ή αν το lunch break κράτησε για πολλές ώρες. Γιατί αυτό που έχει πραγματικά σημασία δεν είναι τόσο η απασχόληση καθεαυτή, αλλά η εντύπωση του πολυάσχολου.

Γι’ αυτό και κοιτούν καχύποπτα όποιον δεν υποτάσσεται στους νόμους της υπερεργασίας, πραγματικής ή και προσποιητής, αλλά προσπαθεί να διασώσει τον απαραίτητο ελεύθερο χρόνο, τη μόνη διέξοδο για μια ζωή προσωπική και ποιοτική. Γιατί, σύμφωνα με τα νέα κριτήρια που έξυπνα επιβλήθηκαν από τους ‘καρπωτές της υπερεργασίας’ εργοδότες, η προσωπική ζωή είναι περιττή έννοια, αφού τα πάντα σήμερα τα προσφέρει ο σοφά σχεδιασμένος χώρος εργασίας: Χρήματα, φίλους, διασκέδαση, όραμα.

Στον ίδιο τους τον λάκκο έχουν όμως πέσει και τα λεγόμενα ‘αφεντικά’, οι επιχειρηματίες που ασθμαίνουν στην υπηρεσία του πανταχού παρόντος και τα πάντα πληρούντος κεφαλαίου: μπορεί τα οικονομικά τους κίνητρα να είναι αυξημένα, βρίσκονται όμως και αυτοί κάτω από τον high ζυγό της ασταμάτητης δουλειάς, ή μάλλον μπίζνας στην δική τους περίπτωση.

Το θέμα όμως είναι, όταν έρθει η ώρα της προσωπικής κρίσεως, και η επίπλαστη λάμψη της επαγγελματικής κούρσας σβήσει, αφήνοντας πίσω το πραγματικό της, σκοτεινό και αμείλικτο πρόσωπο, να μην είναι πολύ αργά. Γιατί με τα νέα εξαντλητικά ωράρια στους χώρους εργασίας, οι ημέρες, οι μήνες και τα χρόνια περνούν επικίνδυνα γρήγορα. Κι επικίνδυνα επιπόλαια.

Ας δώσουμε λοιπόν όλοι μας μια ευκαιρία στο ‘δικαίωμα στην τεμπελιά’, στο ‘δικαίωμα στον εαυτό μας’ για την ακρίβεια. Και ας μην ξεχνάμε ότι, κατά περίεργο, αλλά όχι και ανεξήγητο τρόπο, όσο πιο πολύ δουλεύουμε, τόσο περισσότερο τα έξοδά μας υπερσκελίζουν τα έσοδα!

Ροζίτα Σπινάσα

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Monday’s Editorial # 16

Τα πράγματα τα παίρνουμε πάντα στη μέση, ούτε στην αρχή ούτε στο τέλος. Δεν είναι δικό μου αυτό. Είναι σύμφωνα με τον Gilles Deleuze. Βέβαια, ο άνθρωπος αρχιτέκτονας ήτανε και για άλλα πράγματα μιλούσε. Το να προεκτείνει αυτή του τη σκέψη κι έξω απ’ τα χωράφια της μηχανικής δεν ήταν προτεραιότητά του. Ωστόσο, εγώ, αναλογιζόμενος το τι γίνεται με την επικαιρότητα εντός των συνόρων αυτής της χώρας, και ιδίως με τη διαχείρισή της (αυτό είναι το αιωνίως ζητούμενο), δε μπορώ, θα την τραβήξω την μονοκοντυλιά.

Όλα, λοιπόν, τα «θέματα» μάς τα δίνουν απ’ τη μέση και μόλις τα πάμε λίγο παρακάτω μας τα αντικαθιστούν με άλλα, πάλι απ’ τη μέση. Την αρχή και πόσο μάλλον το τέλος των περισσότερων δεν τα μαθαίνουμε ποτέ. Σχεδόν, δηλαδή.

Θέλετε απτά παραδείγματα; Πριν φτάσουμε κάπου που να έχουμε καταλάβει το τι παίχτηκε με τους φόνους των κυνηγών μάς εκτρέψανε στα σάπια και σκουληκιασμένα τρόφιμα, ένεκα εορτών, ασφαλώς. Δεν καταλήξαμε πουθενά, πάλι στη μέση μάς άφησαν, διότι μετά το μενού σοβάρεψε με τις αναβολές «μαϊμού» από το στρατό και τα απολυτήρια κατά παραγγελία. Ο ντόρος άγγιξε το μέγιστο αλλά από ονόματα επί μέρες δεν ακούσαμε κανένα. Και μόλις ήταν να τα ακούσουμε μας άλλαξαν πάλι θέμα με το τρομοκρατικό χτύπημα. Για το τελευταίο, αν θέλει κανείς να κάνει όντως ζημιά καλλίτερα πλέον να στέλνει καμιά κινέζικη καφετιέρα πεσκέσι παρά ρουκέτα!

Η θλιβερή διαπίστωση είναι δυστυχώς ότι διαπίστωση δεν υπάρχει. Ότι μέσα στο σύστημα των Μ.Μ.Ε. a priori δε νοούνται τελικά συμπεράσματα, σπανίως φτάνουμε σε καταλήξεις. Αντ’ αυτού, όλα στήνονται και καταναλώνονται τάχιστα, άντε το πολύ εντός 2-3 ημερών, όπως το φρέσκο γάλα, γιατί κι εκεί η πολύκροτη υπόθεση ούτε που ξέρουμε λίγους μήνες μετά που κι αν έφτασε κάπου. Τα νήματα είναι κερδοσκοπικά και με τέτοιο τρόπο εκπέμπει ο πομπός, πουλιέται ο χρόνος και χειραφετείται (sorry, εξαπατάται είναι η ορθή λέξη) ο «ανοιχτός» δέκτης. Εκεί, όμως, που όλοι οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι μιλάνε για «τηλεοπτικό» χρόνο, ο δέκτης μιλάει για πραγματικό, για χαμένη ζωή. Αυτή είναι η διαφορά. Ότι σε κάθε περίπτωση το θύμα είναι ένα και το ίδιο.

Είναι μια σύγχρονη νόσος τελικά το να ζεις θες δε θες με τα «γεγονότα» σε αποσπάσματα. Για το μοναδικό που πιθανόν να ξέρει κάποιος την αρχή και ενίοτε να βλέπει το όποιο τέλος είναι η δική του ζωή. Όλων των υπολοίπων, των γειτόνων, της κοινωνίας που ζει, της πόλης που μένει του τα πλασάρουν οι άλλοι, οι απ’ έξω, από δεύτερο χέρι. Συγκεχυμένα, σχετικά, ανακόλουθα, όπως τους συμφέρει.

Όταν εκείνη η μουσίτσα της Σχολής της Φρανκφούρτης, ο Theodor W. Adorno έγραφε πριν δεκαετίες, στον προηγούμενο αιώνα, την «Θεωρία της Ημιμόρφωσης» έκανε ολόκληρη ανάλυση για έννοιες και καταστάσεις που σήμερα ήρθαν μόνες τους σαν ώριμο φρούτο. Και βασικά για την παιδεία μιλούσε, τι άλλο;

Εν κατακλείδι, δεν πρέπει να υπάρχει σήμερα μεγαλύτερη αυταπάτη απ’ την ελευθερία. Να, κι εγώ τώρα, ας πούμε, δεν θέλησα να την κλείσω εντός εισαγωγικών, την ήθελα ακέραια. Άραγε, πόσο ονειροπόλος είμαι που την πιστεύω ακόμα;

Πάνος Πανότας

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Ερτιανός πλουραλισμός

Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου ένα DVD, όχι επίσημη κυκλοφορία αλλά bootleg, από αυτά που κυκλοφορούν σωρηδόν στα μικρά ηρωικά δισκοπωλεία των Εξαρχείων. Μεταξύ άλλων στιγμιοτύπων από την ...πλειστόκαινο περίοδο της εγχώριας underground σκηνής, είχε και κάποια αποσπάσματα από μια συναυλία των South of No North από το Ρόδον. Εποχή: 1989. Η έκπληξη πια ήταν; Η εικόνα ήταν από μετάδοση της ...ΕΡΤ! Ναι, εκείνης της αμαρτωλής ΕΡΤ, της διαπλεκόμενα συνουσιαζόμενης με την εκάστοτε κυβέρνηση, αυτής που είχε προϊστάμενο έναν τύπο ο οποίος απειλούσε να ...καταρρίψει τους δορυφόρους που μετέδιδαν τα ξένα τηλεοπτικά δίκτυα στην Ελλάδα! Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια, τα μονοπώλια έπεσαν, και η «ελευθερία» της αγοράς επικράτησε πανηγυρικά. Κατακαημένη ελευθερία... Μήπως αυτή η σημερινή ελευθερία συνίσταται απλώς στην «πολυφωνία» των κομμάτων στις προεκλογικές περιόδους (το κλασικό πεντάλεπτο), στην ελευθερία να επιλέξεις μεταξύ των ρεμπέτικων κομπανίων της Μπήλιως και των «ακαδημαϊκών» σκυλάδικων των ιδιωτικών καναλιών (γιατί δεν τα λένε και αυτά μη-κρατικά όπως τα «πανεπιστήμια» που ετοιμάζονται να πλασάρουν;), στην ελευθερία του τζόγου (προς θεού, όχι στα φρουτάκια ε;), στην ελευθερία της πληροφόρησης για τα συμβαίνοντα στον κόσμο όπου η γέννηση ενός χαριτωμένου πάντα σε κάποιον ζωολογικό κήπο είναι πιο σημαντική από έναν πόλεμο (εκτός αν τον κάνουν οι κακοί Αμερικάνοι, οπότε πουλάει)... Μήπως βιώνουμε ένα καθεστώς βελούδινου φασισμού και πολιτιστικής μονοκαλλιέργειεας; Και μήπως τελικά «πολυφωνία» σημαίνει πολλές φωνές να άδουν στον ίδιο σκοπό;

Αντώνης Ξαγάς

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Monday’s Editorial # 15

Σαφώς και δεν ήμουν υπέρ του Saddam Hussein. Δεν είμαι γενικά υπέρ κανενός Hussein, κανενός δικτάτορα, οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Όμως, αυτό δεν με απέτρεψε απ’ το να νοιώσω άβολα μπροστά στα γεγονότα. Ο τρόπος που έγιναν ήταν βασικά. Μου θύμισε άλλες εποχές που, ωστόσο, η Ιστορία δεν είχε θάψει τελικά.

Η επιβολή του νικητή. Η διαπόμπευση. Ο εξευτελισμός. Το συνοπτικό της διαδικασίας. Αυτά είναι που έμειναν ίδια κι απαράλλαχτα. Μονάχα που τώρα δεν σέρνουν το πτώμα πίσω από άρματα, ούτε το αφήνουν να σαπίσει κρεμασμένο στις πλατείες και να το τρώνε τα όρνια. Η τηλεοπτική εκμετάλλευση λειτούργησε ως γέφυρα με τη σημερινή εποχή. Τις αντιφάσεις του σύγχρονου πολιτισμού, παρόλα αυτά, τίποτα δε μπορεί να τις καλύψει.

Οι γκροτέσκο εκτελέσεις στην αγχόνη με κουκουλοφόρους δήμιους, η προεδρική χάρη σε γαλοπούλες και η έρευνα για νερό στον Άρη δύνανται να συμβούν με διαφορά ημερών, όπως περίπου κι έγινε. Τόσο έχει ανοίξει η ψαλίδα του οξύμωρου πλέον. Τόσο έχει αυξηθεί η εσωτερική εντροπία της ανθρώπινης κοινωνίας. Τόσο κοντά έχουμε φτάσει στη σχιζοφρένεια, ώστε η καταδίκη και ο απαγχονισμός του Saddam Hussein να πάνε πακέτο με τη στιγμή που ολόκληρος ο πλανήτης ετοιμάζεται μες στην τρελή χαρά να γυρίσει τον χρόνο. Ήταν το εσπευσμένο κλείσιμο μιας εκκρεμότητας της τελευταίας ώρας.

Αν περάσει κανείς μια βόλτα από το YouTube και τραβήξει τα κάμποσα βίντεο της εκτέλεσης που κυκλοφορούν θα καταλάβει και κάτι άλλο: ότι η παρακμή έχει πια διασπαρθεί, έχει γίνει κάτι συλλογικό. Είναι πολύ μεγαλύτερη από το συγκεκριμένο το γεγονός καθαυτό. Πιάνει όσους τραβούσαν με το κινητό τις σκηνές, αυτούς που τις διένειμαν, αυτούς που τις ανέβασαν στο διαδίκτυο, αυτούς που τις πρόβαλαν στους τηλεοπτικούς σταθμούς, αυτούς που σώας τας φρένας επιλέγουν να τις δουν και να τις προωθήσουν σε φίλους και γνωστούς. Υποσυνείδητα, οι εγκεφαλικές λειτουργίες είναι ακριβώς οι ίδιες με εκείνων που στήνουν reality games όπου ο διαγωνιζόμενος τρώει αληθινά σκατά… live και συνάμα όλων όσων τα παρακολουθούν απ’ τον καναπέ τους τρώγοντας πίτσα από delivery!

69 χώρες ανέφερε το σχετικό άρθρο της «Ελευθεροτυπίας» διατηρούν ακόμα τη θανατική καταδίκη δια νόμου. Οι υπόλοιπες τη «διατηρούν» άτυπα. Όσο επιτρέπουμε να συμβαίνουν τέτοια ντροπιάσματα, κλείνουμε τα μάτια και τα αυτιά, όλοι εμείς οι υπεράνω υποψίας πολιτισμένοι ευρωπαίοι συμμετέχουμε στο παιχνίδι. Ο ρόλος μας απλά είναι διαφορετικός, όχι η ουσία.

Βέβαια, εμείς μιλάμε εκ του ασφαλούς, έχουμε το άλλοθι ότι ο Slobotan Milosevic τα τίναξε στο κελί του πριν ακούσει τη δικαστική απόφαση. Η βιολογία μας έβγαλε τρόπο τινά από τη δύσκολη θέση να μας τον ζητούν προς έκδοση και άλλα τέτοια απευκταία. Και ας είδαμε όλοι (και αυτό μόλις τον περασμένο μήνα ήταν) έναν άλλο ομοειδή, τον Augusto Pinochet, να πεθαίνει σε βαθιά γεράματα και ας ήταν αυτός που κατ’ εντολή εξαφάνισε χιλιάδες. Αυτόν τον ανεχτήκαμε γιατί τον ανέχτηκε πρώτα ο «νικητής». Επειδή του έδωσε «χάρη». Γιατί αυτός «άξιζε» όσο μια γαλοπούλα, όχι αστεία.

OK, λύση δεν βλέπω να υπάρχει επί του παρόντος, μόνον καταγραφή. Ας επιστρέψουμε, λοιπόν, τώρα στο σκάνδαλο με τις αναβολές στρατού που υπάρχουν απ’ τον καιρό του παππού μου!

Πάνος Πανότας

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Monday’s Editorial # 14

Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι (πόσοι άραγε; το μέγεθος μου ‘ρθε καθαρά από διαίσθηση) σ’ ολόκληρο τον κόσμο για τους οποίους ο Αϊ-Βασίλης δεν ήρθε χθες βράδυ. Όπως και πέρυσι.

Για όλους αυτούς το event είναι πρακτικά ανάξιο, πρακτικά συμβολικό. Κρατάνε πρωτίστως και μονάχα την ελπίδα, την εσωτερική ενδυνάμωση, το κουράγιο να ξεκινήσουν σ’ έναν καινούργιο χρόνο γεμάτο με τον ίδιο καθημερινό αγώνα όπως όλοι οι προηγούμενοι. Νοιώθω ότι τις θερμότερες ευχές αυτή τη μέρα τις χρειάζονται όλοι όσοι δεν έχουν τίποτα και κανέναν. Οι απομονωμένοι και ξεχασμένοι μιας κοινωνίας που στολίζεται και βάζει τα γιορτινά της, αλλά δε μπορεί (ποτέ δε μπόρεσε, δηλαδή) να κρύψει τις δυο της ταχύτητες πίσω απ’ τα στολίδια και τις φωτισμένες βιτρίνες. Ό,τι καλύτερο, λοιπόν, στους αμέτρητους εκεί έξω που ξέρω καλά πως δεν έχουν την πολυτέλεια να με διαβάζουν αυτή τη στιγμή, αλλά που εγώ τους συναντώ σε κάθε μου γύρα. Ονόματα δεν ξέρω, αν ήξερα θα τους ευχόμουν ονομαστικά. Λέω, ωστόσο, ότι γνωρίζω τις γενικότερες λέξεις, αυτές που πιάνουν και μερικές φορές πονάνε περισσότερο απ’ το σωματικό πόνο. Κι αυτές θα αναφέρω.

Καλή χρονιά,
σε όλους τους μετανάστες που ο τροχός της ζωής τους έκανε γείτονές μου,
στους άπορους που περιμένουν στην ουρά τα συσσίτια των δήμων,
στα ορφανά, σε ιδρύματα, στους δρόμους, οπουδήποτε,
στους ανθρώπους που δίνουν τέτοιες μέρες τη μάχη για τη ζωή τους και που αντιλαμβάνονται περισσότερο από μένα που έκοψα τη βασιλόπιτά μου τη σχετικότητα και τη ματαιότητα του χρόνου,
σε όσους έχασαν δικούς τους ανθρώπους και νοιώθουν το δυσαναπλήρωτο κενό των γιορτινών στιγμών, το οποίο δεν γεμίζει ούτε με χειραψίες, ούτε με φιλιά, ούτε με τίποτα,
στους χιλιάδες εξαρτημένους,
στους ακόμη πιο πολλούς άνεργους, αυτούς που περιμένουν για ένα επίδομα ανεργίας εξευτελιστικό,
στους πάμπολλους άλλους που δε μπορώ να σκεφτώ αυτή τη στιγμή…

Υπάρχει, όμως, και κάτι άλλο. Κάτι που πηγάζει από κείνη την ρημάδα την «πυραμίδα των αναγκών» του Abraam Maslow. Λέει πως όταν ο άνθρωπος καλύψει τις φυσιολογικές του ανάγκες στο χαμηλότερο επίπεδο (μαμ, νάνι κ.τ.λ.) και αρχίζει μετά να ζητάει άλλα πράγματα, ταυτόχρονα τα περιθώρια στενεύουν και η πλήρωση γίνεται μια υπόθεση που δυσκολεύει δυσανάλογα. Γι’ αυτό και για την πλειονότητα των εχόντων, που η βουλιμία τους δε χορταίνει, η «κορυφή» της πυραμίδας μοιάζει ομιχλώδης κι απάτητη.

Το αίσθημα ότι αυτά που έχω μου αρκούν, ότι δεν θέλω πλεονάσματα είναι σαν την «Ιθάκη» του Κ. Π. Καβάφη. Είναι σα να μιλάς για την αυτοϊκανοποίηση την αυτοπραγμάτωση, την αυτογνωσία, αλλά πολύ δε περισσότερο για την αυτοεκτίμηση (συλλαβίστε την α-ρ-γ-ά).

Τρελός δεν είμαι, αλλά να, ξυπνάω το πρωί και έχω επί του παρόντος τα κότσια, τα αποθέματα, να μου λέω «Καλημέρα». Να μην είμαι μίζερος ξεκινώντας απ’ τον ίδιο τον εαυτό μου.

«Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε».

Αυτή είναι η καλύτερη ευχή που μπορώ να σας δώσω.

Καλή χρονιά σ’ όλους και πάνω απ’ όλα με υγεία!

Πάνος Πανότας

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati