Archives

Wuthering heights

Η Κ (προτιμώ να την κρατήσω στην ανωνυμία) είναι η πιο κοντινή σε ηλικία ξαδέρφη μου, ένα χρόνο μεγαλύτερη από εμένα. Για πολλά χρόνια ζήσαμε βίους παράλληλους: Μαζί στην ίδια γειτονιά, στα ίδια σχολεία, στις αμέτρητες οικογενειακές συγκεντρώσεις. Στην αρχή τα ψυχροπολεμικά χρόνια μεταξύ μας, στη συνέχεια η ενήλικη συμφιλίωση. Μετά οι σπουδές της στην Αγγλία, οι επισκέψεις μου, η επιστροφή της.

Τώρα η Κ ξανάφυγε, αυτή τη φορά για τα καλά. Πήρε τα δύο κοριτσάκια της και πήγε στην άλλη άκρη του κόσμου, την πατρίδα της μητέρας της, την Αυστραλία, ψάχνοντας μια καλύτερη τύχη. Μου πήρε καιρό να συνειδητοποιήσω την αποχώρησή της, που ήταν άλλωστε εντελώς αθόρυβη - δεν χαιρέτησε και κανέναν μας. Είναι αλήθεια ότι μετά το γάμο της είχε απομακρυνθεί από τους συγγενείς. Στην πραγματικότητα όμως ήταν ο (δεύτερος) γάμος του πατέρα της που την έκανε να μας γυρίσει την πλάτη - ο θείος μου, το πρόσωπο που καθόρισε τη ζωή της περισσότερο από κάθε άλλον.

Έτσι, αναπολώντας το παρελθόν υπό το βάρος της οριστικής απουσίας της από το δικό μου παρόν, στο νου μου ήρθε μια ιστορία της εφηβείας της. Ένα περιστατικό που μας είχε όλους συγκλονίσει, και που αποκάλυπτε, με τον πιο δραματικό τρόπο, το πείσμα και το απόλυτο του χαρακτήρα της, μα και τις σκιές που τη βασάνιζαν, από μικρό κοριτσάκι. Ένας συνδυασμός που οδήγησε σε μια εμμονή σχεδόν αυτοκαταστροφική, που έμελε να τη σημαδέψει ως προσωπικότητα και να κάνει όσους κοιτούσαν μόνο την επιφάνεια να μιλούν για ένα ‘αλλόκοτο κορίτσι’.
Είναι μια πραγματική ιστορία και σας τη διηγούμαι όπως ακριβώς συνέβη:

Ήταν ένα χειμωνιάτικο σαββατόβραδο του ’90 και οι γονείς μου είχαν πάει επίσκεψη στο σπίτι του θείου μου. Εκεί επικρατούσε μια ελεγχόμενη ένταση: Η Κ ήθελε να πάει σε ένα πάρτι, μα ο πατέρας της δεν την άφηνε - γνώριμη κατάσταση για τους γονείς μου, που πάλευαν κι αυτοί να συνεννοηθούν με τις δύο έφηβες κόρες τους, έτσι δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία.

Για την Κ δεν ήταν όμως μια απλή πατρική εντολή. Γιατί γι’αυτήν κάθε πατρική απαγόρευση ισοδυναμούσε με υποκριτική και άδικη καταπίεση. Δεν μπορούσε βλέπετε να δεχτεί νουθεσίες και ‘πρέπει’ από τον άνθρωπο που παραβίαζε συστηματικά και απροκάλυπτα τους κανόνες της οικογενειακής και συζυγικής πίστης. Η αμετάκλητη διάλυση της οικογενειακής τους ειρήνης βάραινε ήδη υπερβολικά στις κοριτσίστικες πλάτες της - από τη μία η θλίψη για την ατιμασμένη, για όλους ‘ξένη’ μητέρα, από την άλλη - και σημαντικότερο - η προσωπική της - αλά Φρόιντ - απόρριψη από τον ‘προδότη’ πατέρα. Πόσο μάλλον να ανεχτεί την ψευδο-κυριαρχία του στο ετοιμόρροπο οικογενειακό τους οικοδόμημα. Αυτό ήταν όμως κάτι που κανείς μας δεν είχε ακόμη αντιληφθεί. Έτσι, η φανερή εικόνα του σαλονιού περιοριζόταν σε ένα τυπικό καβγαδάκι γονιού προς κόρη - εύλογο κι ωφέλιμο συνάμα.

Ενώ λοιπόν οι ‘μεγάλοι’ κουβέντιαζαν στο σαλόνι, έχοντας ήδη ξεχάσει το θέμα ‘πάρτι’, στην πόρτα του διαδρόμου εμφανίστηκε η Κ, με μια μεγάλη τσάντα περασμένη στον ώμο. Με απόλυτα ψύχραιμο ύφος γύρισε προς τον πατέρα της:
‘Σε ρωτάω για τελευταία φορά: Θα με αφήσεις να πάω στο πάρτι;’
‘Σου είπα όχι’, η απάντηση ήταν το ίδιο στακάτη.
Η Κ έκανε μεταβολή, κλείνοντας την πόρτα πίσω της.

Μισή ώρα περίπου αργότερα, στο σαλόνι μπήκε ο μικρός της αδερφός (που κι αυτός τον προηγούμενο μήνα αυτομόλησε στο L.A., για να κυνηγήσει την τύχη του στη show biz αρένα του Χόλιγουντ).
‘Μπαμπά που είναι η Κ; Τη ζητάνε στο τηλέφωνο’
‘Στο δωμάτιό της’
η σίγουρη απάντηση.
‘Δεν είναι, κοίταξα. Ούτε στα άλλα δωμάτια είναι’
Ο θείος μου σηκώθηκε από τον καναπέ βαριεστημένα, έχοντας όμως διαισθανθεί τα πρώτα σύννεφα της αναστάτωσης να απειλούν τη θαλπωρή της σαββατιάτικης ρουτίνας του.

Πράγματι, η Κ δεν ήταν στο δωμάτιό της. Ούτε στο δωμάτιο των αγοριών. Ούτε στην κουζίνα, ούτε στην τουαλέτα, ούτε στην αποθήκη. Οι γονείς μου είχαν πλέον εγκαταλείψει το ρόλο του διακριτικού επισκέπτη και συμμετείχαν κι αυτοί στο ψάξιμο - ή μάλλον ακολουθούσαν παρά πόδας το θείο και τη θεία μου. Ντουλάπια, πατάρι, πατώματα, όλα ψάχθηκαν με μια αυξανόμενη ανησυχία που μετατρεπόταν σε απειλητική αγωνία. Η Κ πουθενά.

Μέχρι που ο θείος μου βγήκε στην πίσω βεράντα του σπιτιού. Βεράντα σκοτεινή, τέσσερις ορόφους πάνω από τον ακάλυπτο, με το δεκεμβριανό αέρα να τη μαστιγώνει βουίζοντας. Το απόλυτο μαύρο έσπαγε ένα λευκό που κρεμόταν από τα κάγκελα, πηγαίνοντας πέρα δώθε μες στο σκοτάδι: Μια σειρά από άσπρα σεντόνια δεμένα μεταξύ τους, για να οδηγήσουν σε μια εναέρια φυγή.

Από το μυαλό όλων πέρασε η ίδια φρικιαστική σκέψη: Η Κ γλίστρησε κι έπεσε στο κενό. Η θεία μου λύγισε, έπεσε στο κρεβάτι και ξέσπασε σε γοερούς λυγμούς. Ήταν η πρώτη φορά που η πολιτισμένη και ψύχραιμη αυτή Αυστραλέζα ‘έσπαγε’ - θέαμα που κατάφερε να ξενίσει, μέσα στη φρίκη του σχεδόν βέβαιου θανάτου. Οι στιγμές που ακολούθησαν ήσαν από τις δυσκολότερες στη ζωή του θείου μου: Άσπρος σαν το πανί, κατέβηκε τρέχοντας τους τέσσερις ορόφους και όρμησε έξω, προς το πίσω μέρος της πολυκατοικίας. Για να βρει εκεί το πτώμα της κόρης του.

Προτού όμως προλάβει να φτάσει στο πιο χαμηλό σημείο, από τον δεύτερο όροφο ακούγεται η φωνή του γείτονα:
‘Αντώνη, η Κ!’
‘Τι είναι, λέγε!’
κραυγάζει ο θείος μου στην απόλυτη αγωνία.
‘Κατέβηκε στη βεράντα μας κι έφυγε από το σπίτι!’ αποκρίνεται ο γείτονας.
Η ανακούφιση δεν μπορεί να περιγραφεί - όπως όταν ξυπνάς από τον χειρότερο εφιάλτη και αντικρίζεις με αγαλλίαση το γνώριμο ταβάνι του δωματίου σου.
Όπως σε κάθε τραγική ιστορία υπάρχει και μια κωμική πλευρά, έτσι και σε αυτήν το κωμικό στοιχείο ήταν η συνάντηση της Κ με τη γειτόνισσα: Εκεί που πηγαίνει η γυναίκα στην κουζίνα, βλέπει ξαφνικά από τη τζαμαρία την Κ να κατεβαίνει με ανεμόσκαλα στο μπαλκόνι της! Μην μπορώντας να συλλάβει τι ακριβώς αντικρίζουν τα μάτια της, τη ρωτά:
‘Κ, τι θέλεις εσύ εδώ;’
Και η Κ της απαντά με ψυχραιμία τύπου killer woman:
‘Έπεσε ένα ρούχο μου και ήρθα να το μαζέψω’, και καβαλάει το κάγκελο, μπαίνει στο σπίτι και φεύγει από την πόρτα σαν κυρία, με τα ρούχα του πάρτι να κρέμονται στην τσάντα στον ώμο της.

Βέβαια, το θέμα για την ξαδέρφη μου δεν ήταν το πάρτι - διαφορετικά, με ελάχιστο θράσος και μια καλή τρεχάλα θα το είχε σκάσει από την πόρτα του σπιτιού. Μα την Κ την έπνιγε κάτι βαρύ και σκοτεινό, που καμία σχέση δεν είχε με εφηβικά καπρίτσια. Ήταν μια αίσθηση αφόρητης καταπίεσης αυτή που τη βασάνιζε, κι ένα πείσμα να δείξει ότι κανείς δεν μπορούσε να της επιβάλλει τους κανόνες του - ειδικά αυτός που παραβίαζε συστηματικά τους δικούς του. Γι’αυτό και έπαιξε τη ζωή της κορώνα - γράμματα, για να δείξει ότι καμία πόρτα δεν μπορεί να την κρατήσει κλειδωμένη. Και για να κραυγάσει την απελπισία της προς αυτόν που πραγματικά ‘έφευγε’ από το σπίτι.

Τελευταία πράξη του δράματος, ο θείος μου πήγε στο σπίτι της καλύτερης φίλης της και χτύπησε το κουδούνι. Η Κ κατέβηκε στο λεπτό. Είχε ήδη στολιστεί για το πάρτι - με ένα φόρεμα μπαλούν, σαν αυτά τα αμερικάνικα που βάζουν τα κορίτσια στο graduation prom -‘μια κουκλίτσα’ έλεγε η μητέρα μου- και με το μακιγιάζ πασαλειμμένο από τα δάκρυά της. Ο πατέρας της την πήρε από το χέρι χωρίς να πει κουβέντα και γύρισαν μαζί στο σπίτι, αμίλητοι και τρομαγμένοι. Το πάρτι είχε ήδη ξεχαστεί..

Ροζίτα Σπινάσα

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Ζήνα vs Manyfingers

Υπάρχουν κάποιες απόψεις οι οποίες καθώς επαναλαμβάνονται και ανακυκλώνονται από γραφίδες και στόματα, σε μια αέναη σκυταλοδρομία κοινοτοπίας του λόγου, λόγω της επανάληψης αυτής καταλήγουν να θεωρούνται πλέον θέσφατα και ακαταμάχητες αλήθειες. Δεν είναι εύκολο να ξεφύγεις από την παγίδα!... Τέτοιες απόψεις έχω υποστηρίξει και γράψει κι εγώ κατά καιρούς... Και ομολογώ όχι και λίγες φορές! Πόσες φορές λοιπόν δεν έχουμε ακούσει ή διαβάσει ότι ζούμε σε μπουζουκοκατεχόμενη χώρα, ότι μας καταδυναστεύουν τα σκυλάδικα, ότι τα άξια ονόματα και οι καλές μουσικές δεν προβάλλονται, θάβονται και μένουν στο ...σκότος της αφάνειας; Και δώσ’ του οι ηρωικοί φιλιππικοί απέναντι στα κακά ΜΜΕ (συνώνυμο πλέον του διαβόλου αυτή η λέξη!), που ταΐζουν τον κόσμο σκουπίδια και υποκουλτούρα... Πόσες φορές εμείς οι δημόσιοι γραφιάδες (γιατί δημοσιογράφοι δεν είμαστε!) του «underground» (ας μην σχολιάσω καλύτερα!) χώρου δεν έχουμε γκρινιάξει μετά από συναυλία για την πενιχρή προσέλευση, πόσες φορές δεν βγάλαμε το δάχτυλο και δεν κατσαδιάσαμε τον κόσμο (χρησιμοποιώντας μάλιστα αυτή την απεχθή καθιερωμένη πια προστακτική του β’ ενικού!) που αντί για τον ξεχωριστό και φρέσκο Manyfingers (τυχαίο επίκαιρο παράδειγμα, θα αντικατασταθεί στο υπόλοιπο κείμενο με τελίτσες για να συμπληρώσετε το όνομα της αρεσκείας σας!), αυτοί οι οπισθοδρομικοί και κολλημένοι προτιμάνε Scorpions και Lisa Gerrard; Πόσες φορές δεν έχουμε διαβάσει ή γράψει κριτική η οποία κλείνει με την κλασική κλισέ κορώνα «σε έναν πιο δίκαιο κόσμο οι ....... θα ήταν πρώτο όνομα, θα πουλούσαν χιλιάδες δίσκους» και άλλα τέτοια όμορφα και συγκινητικά;

Καλά όλα αυτά, σίγουρα υπάρχει μια ισχυρή δόση αλήθειας, κυρίως όσον αφορά την μπουζουκοκατοχή η οποία είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, και δεν χρειάζεται να κατέβεις στην παραλιακή ή να βγεις στην εθνική για να το διαπιστώσεις. Όσον αφορά όμως την προβολή και το δήθεν «θάψιμο», αν τολμήσουμε να διασχίσουμε το πυκνό πλέγμα των λέξεων και ρίξουμε μια ματιά στο νόημα που κρύβουν, ίσως διαπιστώσουμε ότι κάπου αρμενίζουμε στραβά... Ή εθελοτυφλούμε...

Θα θέσω αυτή τη φορά εξ’ αρχής την άποψη μου επί της οθόνης, χωρίς να σας ταλαιπωρήσω με ...μαιευτικές μεθόδους! Πιστεύω λοιπόν ότι στην πραγματικότητα, η μουσική την οποία εμείς ακούμε, η «ανεξάρτητη», η underground, η «ξένη» μουσική (διαλέξτε μια ταμπέλα, δεν έχει και τόση σημασία άλλωστε!), έχει δυσανάλογα μεγάλη και ασύμμετρη προβολή στη χώρα μας... Δυσανάλογη όχι σε σχέση με την όποια αξία της... Αλλά σε σχέση με την απήχηση την οποία τελικά έχει...


Δεν θα σταθώ στον χώρο του Internet, όπου και δραστηριοποιείται το αγαπημένο MiC και 3-4 άλλα αξιόλογα μουσικά περιοδικά. Η παρεμβατική δυναμική του Internet στην Ελλάδα είναι άλλωστε ακόμη εμβρυακή (στον πρώτο μήνα μάλιστα!). Ας ρίξουμε όμως μια ματιά στα έντυπα... Θα διαπιστώσουμε αυτό το περίφημο έλλειμμα πληροφόρησης και προβολής; Και ας θέσουμε και το αιχμηρό ερώτημα... Ποιος έχει μεγαλύτερη προβολή αναλογικά; Η Πέγκυ Ζήνα (επίσης τυχαία επιλογή!) ή οι .......; Στον trendy τσάμπα τύπο, o οποίος και αυτοβαυκαλίζεται ως εκφραστής των σύγχρονων τάσεων, η Πεγκούλα δεν έχει στον ήλιο μοίρα! Αντιθέτως, και οι δύο μεγάλες εφημερίδες της Αθήνας που διατείνονται ότι απευθύνονται στο πιο δυναμικό κομμάτι του πληθυσμού, με πάνω από 100.000 αναγνώστες, ασχολούνται και προβάλλουν εκλεκτικά μουσικές, που κυμαίνονται από το ρεύμα της folk και του shoegaze μέχρι τον πλέον άγνωστο στη μάνα του μουσικό της …intelligent minimal ambient! Πόσοι άραγε από αυτό το ...δυναμικό κομμάτι του πληθυσμού να ξέρουν πραγματικά τι είναι το ...shoegaze; Οι περισσότεροι δε από τους δίσκους αυτούς πολύ αμφιβάλλω αν τελικά πουλάνε πάνω από 100-200 κομμάτια σε όλη την επικράτεια...

Να περάσουμε και στην ...πληρωμένο τύπο; Οι περισσότερες εφημερίδες της «προοδευτικής» πτέρυγας, με τις μεγάλες κυκλοφορίες και τα μεγάλα συγκροτήματα από πίσω, στις μουσικές τους στήλες φτάνουν ως το παραδοσιακό και το έντεχνο, άντε και Νταλάρα με Αλεξίου! Και οι παρουσιάσεις των δίσκων των ......... δεν λείπουν ποτέ από τις σελίδες τους. Η Πεγκούλα από την άλλη θα δει εκεί το όνομα της μόνο σε χλευαστικό και σατιρικό πλαίσιο ή αν την πιάσουν να ...φοροδιαφεύγει! Ακόμη και οι εφημερίδες της ...Δεξιάς του Κυρίου, που ήταν τα τελευταία «λαϊκά» προπύργια (τι ειρωνεία ε;) έχουν κάνει στροφή στην ποιότητα! Δεν υπάρχει κάποιο έγκυρο έντυπο του μπουζουκιού, ένα αντίστοιχο έστω ...MiC, το οποίο να κάτσει να γράψει μια κριτική, ή έστω να ασχοληθεί σοβαρά και ουσιαστικά με τον καινούργιο της δίσκο! Μια Espresso (και οι κλώνοι της) και ένα «Πρώτο Θέμα» έμειναν για την όμορφη Πέγκυ...

Θα μου πείτε, ότι υπάρχει και η Τηλεόραση, ο μεγάλος αφέντης! Πράγματι, αλλά εκεί η Πέγκυ θα ακουστεί στα πρωϊνάδικα, μεταξύ σπανακόπιτας και μάσκαρας για το πρόσωπο, την ώρα που το «δυναμικό» κομμάτι του πληθυσμού δουλεύει ή ...κοιμάται μετά από hangover, στα μεσημεριανάδικα, όπου όμως κανείς δεν θα ασχοληθεί με τη μουσική της, αλλά με τον τελευταίο γκόμενο, το γάμο, το φουστάνι της και για την όποια κόντρα της με την Τάδε ανταγωνίστρια στάρλετ. Θα την καλέσουν και ο Χατζηνικολάου με τον Πρετεντέρη μία φορά το χρόνο, για να δουν και αυτή μια ακροαματικότητα στα ...σκέλια τους και αυτό ήτανε... Μόνο στο πλήρως απαξιωμένο πλέον ραδιόφωνο είναι αυτοκράτειρα η καλλικέλαδος αοιδός... Παρολ’ αυτά, η Πέγκυ κάθε βράδυ έχει το μαγαζί της γεμάτο και ο κόσμος περνάει καλά, ενώ οι ...... , οι οποίοι θα προβληθούν σε όλα τα free press, με κριτικές αποθεωτικές και ίσως κάποιο 9άρι από το ...στρυφνό MiC, θα μαζέψουν 500 εισιτήρια. Θέλετε 1000; 3000; ΟΚ! Και αυτά εφ’ άπαξ... Έτσι κι εμφανίζονταν κάθε βράδυ, στο τέλος θα κατέληγαν να παίζουν αυτοί μαζί με τον ηχολήπτη-κούκο και άλλους δύο (ούτε καν τρεις!)... Αρκεί λοιπόν η διαφορά στην προβολή για να δικαιολογήσει αυτή την χαώδη διαφορά;


Ίσως ήρθε η ώρα να απομυθοποιήσουμε το περιβόητο κλισέ περί των παντοδύναμων ΜΜΕ, που όλα τα ρυθμίζουν και τα κανονίζουν κατά βούληση... Αν ο Τύπος είχε τόση τεράστια δύναμη, στις συναυλίες π.χ. των Mary & the Boy θα έπρεπε να γίνεται λαϊκός ξεσηκωμός από το «δυναμικό κομμάτι του πληθυσμού». Και στο κάτω-κάτω της γραφής, πιστεύει αλήθεια κανείς ότι π.χ. η Κική Δημουλά (γιατί ο προβληματισμός μας δεν περιορίζεται μόνο στον μουσικό χώρο) όση προβολή κι αν είχε, θα πούλαγε ποτέ περισσότερο από την Μάιρα Παπαθανασοπούλου (βλ. Ιούδας που φιλούσε υπέροχα); Είναι που κάποια πράγματα είναι εξ ορισμού για τους λίγους. Όχι όμως (προσοχή!) γιατί αυτοί οι λίγοι είναι οι ιδιαίτεροι, οι προνομιούχοι, οι εκλεκτοί, οι καλλιεργημένοι...

Δεν έχω απαντήσεις σε πολλές από τις ερωτήσεις που τίθενται... Μπορώ ασφαλώς να σκεφτώ κάποιες που σαν μικροί παραπόταμοι θα αρδεύσουν την αλήθεια, αλλά δεν θέλω να εστιάσω εκεί. Προτιμώ να κρατήσω προς το παρόν κάποια «διδάγματα»... Διδάγματα που αφορούν σε κύριο βαθμό εμένα! Τώρα αν αγγίξουν και κάποιον άλλο, έχει καλώς.. Αν όχι, πάλι καλώς έχει!

Είναι λοιπόν καιρός, εμείς οι μουσικογραφιάδες (και όχι μόνο!) να κατέβουμε από το καλάμι και τη φαντασίωση ότι επηρεάζουμε τον κόσμο... Ας πάψουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου, ότι ο μικρόκοσμος μέσα στον οποίο έχουμε επιλέξει να κινούμαστε αποτελεί ΤΗΝ Πραγματικότητα, γιατί η πραγματικότητα έχει αναρίθμητες πλευρές, όσες σχεδόν και οι εν ζωή άνθρωποι! Ας σταματήσουμε να μπλέκουμε τo talk of the …klika ή το talk of the parea και να το ανάγουμε σε talk of the town! Ας αναλογιστούμε και ας το χωνέψουμε με ...σεμνότητα και ταπεινοφροσύνη ότι οι δίσκοι και οι μουσικές με τις οποίες ασχολούμαστε και παθιαζόμαστε, δεν αφορούν ενεργά παρά μόνο ένα απειροελάχιστο τμήμα του πληθυσμού της χώρας (προσωπικά δεν πιστεύω ότι αριθμεί πάνω από 30.000 πανελλαδικώς!)...

Και το βασικότερο όλων... Ας ξανα-ανακαλύψουμε και ας ξανα-αγαπήσουμε την μουσική... Ας αποβάλλουμε κατά το δυνατόν την κακή νοοτροπία της μειονοτικής ομάδας και το σύνδρομο του γαλατικού χωριού που ανέφερα σε πρόσφατο post (βλέπε: Win by losing). Ας αφήσουμε στην άκρη τα συγκινητικά παχιά λόγια και τον ιεραποστολικό ζήλο για την «άλλη Ελλάδα», αυτή που αντιστέκεται και που επιμένει, τις ηρωικές κορώνες και τους δεκάρικους για τη σωτηρία της ...ανεξάρτητης μουσικής. Δεν χρειάζεται να ανοίγουμε μέτωπα και να κυνηγάμε δονκιχωτικά ανεμόμυλους και εχθρούς, για να αναδείξουμε την αξία της όποιας μουσικής μας συγκινεί. Ας αγαπήσουμε τη μουσική που μας αρέσει, ας εκφράσουμε τα συναισθήματα που μας προκαλεί ένας δίσκος, ας υμνήσουμε με πάθος και ας θάψουμε με ακόμη πιο περίσσιο πάθος! Αλλά με θετικό πνεύμα... Όχι με ετεροκαθορισμούς και φανταστικές αντιπαλότητες...

Και μεταξύ μας... Ένας κόσμος όπου η Κική Δημουλά θα πούλαγε περισσότερα αντίτυπα από την Μάιρα Παπαθανασοπούλου, και ο Manyfingers θα σάρωνε τους πλατινένιους δίσκους και θα μάζευε περισσότερο κόσμο από την Πέγκυ Ζήνα, ίσως και να ήταν πιο δίκαιος! Αλλά σίγουρα θα ήταν αφόρητα βαρετός...

Αντώνης Ξαγάς

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Win by losing

or the art of losing*

Πέρασε και φέτος η επέτειος της 17ης Νοέμβρη, μάλλον σεμνά, ήσυχα και απαρατήρητα... Ούτε καν η παράδοση των μολότοφ δεν τηρήθηκε για να γίνει και ο συνήθης δημοσιο-κορακίστικος ντόρος! Πέρα από αυτό, έχω την εντύπωση ότι κάθε χρόνο, όλο και φθίνουν οι συζητήσεις για το περιβόητο πνεύμα του Πολυτεχνείου και το εάν βρίσκεται ακόμη εν ζωή. Ίσως γιατί είναι πια γνωστό ότι τα έχει «τινάξει» προ πολλού, και κάποια γραφικά μνημόσυνα του έχουν απομείνει μόνο... Ότι μετατρέπεται άλλωστε σε επίσημη γιορτή (και αργία!), με κρατική ευλογία και λιβάνισμα, έχει πρώτα ξεδοντιαστεί και απογυμνωθεί από κάθε «επικίνδυνη» αιχμή και κάθε ουσιαστικό νόημα (εδώ καταθέτουν στεφάνια και η ...ΔΑΠ με την ΚΝΕ, τί άλλο να πεις!). Αλλά το θέμα αυτού του κείμενου δεν είναι το Πολυτεχνείο. Αυτό είναι μόνο η αφορμή...

Η αφορμή του ερωτήματος: ποιό ήταν τελικά το αποτέλεσμα της εξέγερσης του Νοέμβρη; To αποτέλεσμα από την στυγνή, ορθολογιστική, χρησιμοθηρική αν θέλετε, πλευρά! Πέρα από τους όποιους συμβολισμούς και τα όποια ιστορικά άλλοθι προσέφερε σε έναν ελληνικό λαό που είχε δεχτεί με απάθεια καλού νοικοκυραίου την επταετή χούντα... Λίγες μέρες μετά τα αιματηρά γεγονότα, ένας ακόμη πιο σκληρός δικτάτορας, ο διοικητής του ΕΑΤ-ΕΣΑ Ιωαννίδης, έβαλε στο ...γύψο τον Παπαδόπουλο, η καταστολή έγινε ακόμη πιο άγρια, η δε χούντα τελικά θα πέσει σαν ...παραγινωμένο φρούτο στα χέρια του Καραμανλή του Α’, μόνο μετά τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου. Το φοιτητικό ξεσήκωμα επηρέασε την πορεία των γεγονότων λιγότερο απ’ όσο θα επηρέαζε την πορεία ενός τριαξονικού η σύγκρουση με μία ...γάτα! Έμεινε όμως η ηρωική θυσία των παιδιών... Ένα το κρατούμενο!

Να πιάσουμε μια άλλη εθνική επέτειο; 28η Οκτωβρίου... Μπορεί να έχει περάσει στο συλλογικό υποσυνείδητο ως νίκη, αλλά... Ποιό ήταν το τελικό αποτέλεσμα; Πράγματι, μέχρι ενός σημείου, ο ελληνικός στρατός νικούσε και κόντευε να ρίξει τους Ιταλούς στη θάλασσα! Αλλά κάποια στιγμή τα δεδομένα αντιστράφηκαν... Τί σόι «νίκη» ήταν αυτή λοιπόν, η οποία οδήγησε σε μια ταπεινωτική υποχώρηση, μια σχεδόν προδοτική συνθηκολόγηση και τελικά σε τέσσερα σκοτεινά χρόνια μιας στυγνής τριπλής Κατοχής; Μια «νίκη» του τύπου «θα είχαμε κερδίσει το ματς αν το ματς έληγε στο 20’, όταν προηγούμασταν 1-0», για να χρησιμοποιήσω μια αθλητική αναλογία! Έμεινε όμως η ηρωική θυσία στα παγωμένα βουνά της Αλβανίας... Δύο τα κρατούμενα!

Ας προσθέσω στο σημείο αυτό την ενδιαφέρουσα, και διόλου άσχετη παρατήρηση, ότι η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που γιορτάζει την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου! Οι άλλες χώρες γιορτάζουν είτε τη λήξη της αιματοχυσίας είτε την απελευθέρωση τους από τα φασιστικά στρατεύματα. Θα μου πείτε βέβαια, εμείς τι να γιορτάζαμε; Η απελευθέρωση έγινε αφετηρία ενός άγριου εμφύλιου πόλεμου, που το τέλος του βρήκε τη χώρα διχασμένη και πολλούς από τους συνεργάτες των κατακτητών να έχουν αναβαπτιστεί στην εθνική κολυμπήθρα, σε μια μοναδική στην ιστορία αντιστροφή των ρόλων... Ας μην χάσουμε όμως τη στόχευση! Η οποία είναι ότι και πάλι τιμούμε και εορτάζουμε την (αναποτελεσματική) αντίσταση των λίγων έναντι των πολλών...

Αν σκαλίσουμε την ιστορία θα ψαρέψουμε κι άλλα παραδείγματα... Από την ένδοξη αρχαιότητα, ποια είναι η μάχη που έχει χαραχτεί με τα πιο χρυσά γράμματα στην ιστορία; Δεν είναι ούτε η μάχη του Μαραθώνα ούτε η μάχη της Σαλαμίνας, αμφότερες θριαμβευτικά νικηφόρες! Είναι η μάχη των Θερμοπυλών και η θυσία των 1000 (γιατί υπήρξαν και 700 Θεσπιείς οι οποίοι αγνοούνται για άγνωστους λόγους!)... Σε τέτοιο σημείο, που οι σημερινοί απόγονοι να παραληρούν στα σινεμά ελληνοπρεπώς «this is Spartaaaa» μπουκωμένοι από εθνοτονωτικές φαντασιώσεις. Η οποία όμως μάχη των Θερμοπυλών ήταν τυπικά και ουσιαστικά μια ήττα! Γιατί όπως έγραψε κι ο ποιητής, στο τέλος οι Πέρσες τελικά διάβηκαν... Τρίτο κρατούμενο!

Ακόμη και το ποδόσφαιρο, ως καθρέφτης της μαζικής ψυχολογίας μιας κοινωνίας, μπορεί να τροφοδοτήσει τη σκέψη μας! Πριν από λίγες εβδομάδες, ο Ολυμπιακός χάνει στο άντρο της Ρεάλ Μαδρίτης με 3-2, παίζοντας το μεγαλύτερο μέρος του αγώνα με αριθμητικό μειονέκτημα, πραγματοποιώντας μια εκπληκτική και απρόσμενη εμφάνιση. Την επομένη οι αθλητικές -και όχι μόνο- φυλλάδες με πηχυαίους τίτλους κρέμονταν από τα μανταλάκια: «πολέμησαν και έπεσαν σαν ήρωες»! Έχω δε την εντύπωση ότι πολλοί «γαύροι» χάρηκαν αυτή την ήττα περισσότερο ακόμη και από το ιστορικό διπλό στη Βρέμη! Τέταρτο κρατούμενο!

Θα μπορούσα να συνεχίσω την παράθεση κρατουμένων μέχρι να γεμίσει ολόκληρη …φυλακή! Που θέλω να καταλήξω; Δεν έχω συμπεράσματα! Ελπίζω όμως να αρχίζει να διαφαίνεται το σχήμα του προβληματισμού... Το οποίο είναι η παρατήρηση ότι στην Ελλάδα υπάρχει έντονα χαραγμένη και βιωμένη μία, ας την βαφτίσω, «κουλτούρα της ήττας». Όχι, προς παρεξήγηση, της ηττοπάθειας! Αλλά μια στάση και μια ψυχολογία η οποία κατά βάση αγνοεί το αποτέλεσμα προς χάριν της θυσίας για μια μεταφυσική και ανώτερη τιμή, δόξα, αρετή… Μιας θυσίας που πάντα πραγματοποιείται απέναντι σε έναν υπέρτερο σε πλήθος εχθρό… Ελληνική ιδιοτυπία; Ίσως! Δεν ξέρω άλλους λαούς να έχουν εθνική εορτή την επέτειο μιας ήττας. Με μία εξαίρεση! Τους πάλαι ποτέ ...αδερφούς μας Σέρβους, οι οποίοι γιορτάζουν την πανωλεθρία που υπέστησαν στη μάχη του Κοσσυφοπεδίου από τους Οθωμανούς. Να είναι τυχαία αυτή η ομοιότητα;

Σε αυτή την βαθιά εμπεδωμένη ψυχολογία ίσως να οφείλεται και η ευρύτατη απήχηση και η ακατανόητη έλξη που ασκούν στους Έλληνες οι κάθε είδους θεωρίες συνωμοσίες και φαντασιώσεις που θέλουν σκοτεινά ανθελληνικά (ερώτηση: σε πόσες γλώσσες του κόσμου υπάρχει ανάλογη έκφραση;;) κέντρα να απεργάζονται την εξόντωση του ελληνισμού! Το σύνδρομο του γαλατικού χωριού… Μόνοι εναντίον όλων… Εναντίον Εβραίων, Τούρκων, Αμερικανών, μασόνων, ενάντια στο κερασφόρο τέρας της Νέας Τάξης και της παγκοσμιοποίησης. Διογκώνοντας το μέγεθος του εχθρού, μεγιστοποιείται η δυσκολία του αγώνα, η θυσία και φυσικά, η …ήττα!

Το φαινόμενο αυτό εκδηλώνεται στην πιο ακραία του έκφανση στην ελληνική Αριστερά. «Επέσατε θύματα, αδέρφια εσείς, σε άνιση πάλη κι αγώνα» έλεγε το αγωνιστικό ρεφρέν… Ολόκληρη η αριστερά έχει δομήσει την ύπαρξη της πάνω στο αγιάτρευτο Πένθος, την Απώλεια και την Ήττα... Υπάρχει ποίηση της Ήττας... Μουσική της Ήττας… Έχοντας δε διαβάσει κυριολεκτικά δεκάδες βιβλία με απομνημονεύματα και αναμνήσεις αριστερών αγωνιστών, διαπιστώνω (όσο βέβηλο ή ακραίο κι αν ακούγεται) μια υποδόρια μαζοχιστική χαρά και μια «μαρτυρική» ψυχολογία ανωτερότητας, παρόλα τα βασανιστήρια, τις εξορίες και τους κατατρεγμούς (περισσότερα για αυτό το θέμα θα βρείτε στο εξαιρετικό προκλητικό βιβλίο του Άκη Γαβριηλίδη –αγνοείστε τον βαρύγδουπο τίτλο- «Η αθεράπευτη νεκροφιλία του ριζοσπαστικού πατριωτισμού»)… Μια πραγματική ειδωλοποίηση και εξιδανίκευση της Ήττας… Ίσως και γι’ αυτό να μην έχει υπάρξει στην Ελλάδα ποτέ σοβαρή εφαρμόσιμη αριστερή πρόταση… Γιατί η Αριστερά έχει συνηθίσει να είναι γενναία, αγωνιστική, ηρωική, ρομαντική, να αντιστέκεται ηρωικά και να πέφτει θυσιαζόμενη, όχι όμως να νικά!

Έχει ομολογουμένως μια γοητεία αυτή η στάση! Δείχνει μια υγιή αντίσταση απέναντι στη μοντέρνα φετιχιστική λατρεία του αποτελέσματος και της επιτυχίας, η οποία ενσαρκώνεται σε αυτό που (ατυχώς) έχει ονομαστεί «αμερικάνικο όνειρο»… Μέσα δε από την σωστή της διαχείριση, μία ήττα χαλυβδώνει, δυναμώνει, διδάσκει... Ας αναρωτηθούμε επίσης τί σημαίνει Νίκη στη ζωή... Η κάθε ζωή δεν κρύβει στο τέλος της την μεγάλη αναπόφευκτη «Ήττα»;

* Τραγούδια των Wax Heroes και The Ex αντίστοιχα

Αντώνης Ξαγάς

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati

Μαρτύρησα για τον Ιεχωβά μου

Διαβάζοντας τα πολύ ωραία, ιδιαίτερα στην αντιπαραβολή τους, κείμενα του Βασίλη και του Τάσου για το βιβλίο ‘Η Περί Θεού Αυταπάτη’, θυμήθηκα ένα περιστατικό, που πέρα από την (όποια) πλάκα του είναι ενδεικτικό της βαθειά σκοτεινής φύσης των προσηλυτιστών.

Ήταν που λέτε Σάββατο πρωί κατά τις έντεκα - μια χαρά ώρα για να ξυπνήσεις αν δεν έχεις ξενυχτήσει το προηγούμενο βράδυ (κι εγώ δεν είχα), αν όμως έχεις ξενυχτήσει είναι πολύ νωρίς. Εκεί λοιπόν που απολάμβανα τον πρωινό μου ύπνο, ακούω το κουδούνι του σπιτιού να βαράει σα δαιμονισμένο (τώρα που το σκέφτομαι, δεν είναι τυχαία η παρομοίωση). Μια δύο τρεις … πέντε έξι φορές, δυνατά κι επίμονα - ήταν και από τα παλιά εκκωφαντικά κουδούνια, με ξύπνησε για τα καλά. Επειδή όμως δεν είμαι από τους ανθρώπους που πετάγονται ξεμαλλιασμένοι και με μάτια κινέζου για να σηκώσουν τηλέφωνα ή να ανοίξουν πόρτες, παρέμεινα ακίνητη κάτω από τα σκεπάσματα, μέχρι να τελειώσουν οι ομοβροντίες.

Μετά έριξα ένα βλέφαρο στο ξυπνητήρι, 11 η ώρα, ωραία λέω, τουλάχιστον δε μου καταστράφηκε από νωρίς ο ύπνος. Κι ενώ όμως απολάμβανα το χουζούρι μου, ανήσυχες σκέψεις άρχισαν να τρυπώνουν στο μυαλό μου και να το τριβελίζουν. ‘Δεν μπορεί, για να βαράνε έτσι κάτι θα συνέβη… Λες να έπιασε φωτιά; …Λες να έγινε διαρροή φυσικού αερίου;…’ Με κάτι τέτοια σενάρια φόβου και παράνοιας στην πολυκατοικία να κάνουν τη μεταΰπνια νιρβάνα μου κομμάτια, σηκώθηκα σιγά σιγά, έβαλα τη φορμίτσα μου και κατέβηκα στην είσοδο της πολυκατοικίας, έτοιμη να αντιμετωπίσω το τρίτο Ράιχ. Εκεί πέτυχα τον από κάτω μου και τον ρώτησα τι στο καλό συνέβη και στενάξανε τα κουδούνια. «Τίποτα μωρέ» μου λέει «κάτι Ιεχωβάδες ήταν και τους έδιωξα - φοβούνται και οι γριές στον τρίτο».

Και σκέφτομαι τώρα εγώ, αχ και να είχα φιλοτιμηθεί και να είχα σηκωθεί από το κρεβάτι τρεκλίζοντας από τη νύστα, για να ανοίξω στην ‘επείγουσα ανάγκη’. Τους φαντάζομαι να χώνουν στα αγουροξυπνημένα μούτρα μου το βιβλιαράκι ‘Ξύπνα’ (τελικά κυριολεκτούσε ο ποιητής!), έτσι για να μου γίνει το μάτι εντελώς γαρίδα. Και δεν μπορώ να μην φανταστώ τα μπινελίκια που θα έτρωγαν από την υποψήφια ιεχωβού, και –σε μια όμορφη σουρεαλιστική σεκάνς– να τρέπονται σε φυγή slow motion, παραπατώντας τα σκαλιά και ρίχνοντας ιεχωβικά ξόρκια στην οξαποδώ.

Δηλαδή συγγνώμη, αλλά ο μόνος λόγος για να χτυπάς επίμονα το κουδούνι ενώ η πόρτα δεν ανοίγει είναι για να ξυπνήσεις τον ένοικο (ή, ακόμη χειρότερα, να καταστρέψεις τη χαλάρωση μιας λίαν προσωπικής session στο …w.c.) - αν λείπει, όσο και να βαράς δεν πρόκειται να σου ανοίξει ο άλλος του εαυτός. Να τον ξυπνήσεις (στην περίπτωσή μου) - από τις πιο ασεβείς και βάρβαρες κατά τη γνώμη μου παρεμβάσεις στη ζωή κάποιου, να του διακόψεις την ανάπαυσή του ημέρα Σάββατο, ήτοι ημέρα ξυπνητηριακής σιγής, κι αυτό γιατί; Κατ’ αρχάς γιατί πιστεύεις ότι είναι μαλακία να κοιμάται κάποιος τόσο ‘αργά’ (έννοια απόλυτα σχετική, π.χ. για τον παππού μου το ‘αργά’ ήταν οποιαδήποτε ώρα μετά τις 8), οπότε να τον ξυπνήσουμε τον ακαμάτη - αυτός είναι ο πρώτος καταναγκαστικός τους Στόχος (στόχος, σκοπιά, ξύπνα κ.λπ. - φυλλάδες με κάτι απίστευτα κιτς ζωγραφένιους παράδεισους).

Μετά ακολουθεί η δεύτερη ‘επίσημη’ πρόθεσή τους, δηλαδή να σου αμολήσουν τις ιεχωβίστικες μπούρδες τους (δεν τους φτάνει που είσαι χριστιανή ορθόδοξη, τύπος κι υπογραμμός δηλαδή, όχι εκεί αυτοί, να σε κάνουν και ιεχωβού). Δε θέλω καν να σκεφτώ τα μούτρα των αργόσχολων που παίρνουν τους δρόμους και βαράνε τα κουδούνια με θράσος, για να σου πουν ότι ‘φίλε είσαι λάθος, εμείς είμαστε οι σωστοί και κάτσε να μας ακούσεις’. Γιατί αυτή είναι και η πραγματική τους επιθυμία, να στην πουν και να στο παίξουν πνευματικοί άνθρωποι - ανώτεροι από σένα το αδιάφορο χαϊβάνι. Και αλτρουιστές, που αφιερώνουν τις ώρες τους για να σε βάλουν και σένα στο παραδείσιο κλαμπ τους.

Δυστυχώς όμως, αν έχεις την ατυχία να σε πετύχουν, ο σωτήριος χρόνος τους ροκανίζει τον δικό σου πολύτιμο χρόνο - σαν κακός πλασιέ που ξέρει ότι δεν πρόκειται να αγοράσεις το φτηνιάρικο προϊόν του κι όμως απολαμβάνει σαδιστικά την κατάχρηση της ευγένειας και της υπομονής σου. Μετά από μια τέτοια συγκλονιστική συνάντηση, για το μόνο που σίγουρα θα μαρτυρήσεις, είναι για το κακό σου συναπάντημα.

Ροζίτα Σπινάσα

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati