Τα πράγματα τα παίρνουμε πάντα στη μέση, ούτε στην αρχή ούτε στο τέλος. Δεν είναι δικό μου αυτό. Είναι σύμφωνα με τον Gilles Deleuze. Βέβαια, ο άνθρωπος αρχιτέκτονας ήτανε και για άλλα πράγματα μιλούσε. Το να προεκτείνει αυτή του τη σκέψη κι έξω απ’ τα χωράφια της μηχανικής δεν ήταν προτεραιότητά του. Ωστόσο, εγώ, αναλογιζόμενος το τι γίνεται με την επικαιρότητα εντός των συνόρων αυτής της χώρας, και ιδίως με τη διαχείρισή της (αυτό είναι το αιωνίως ζητούμενο), δε μπορώ, θα την τραβήξω την μονοκοντυλιά.

Όλα, λοιπόν, τα «θέματα» μάς τα δίνουν απ’ τη μέση και μόλις τα πάμε λίγο παρακάτω μας τα αντικαθιστούν με άλλα, πάλι απ’ τη μέση. Την αρχή και πόσο μάλλον το τέλος των περισσότερων δεν τα μαθαίνουμε ποτέ. Σχεδόν, δηλαδή.

Θέλετε απτά παραδείγματα; Πριν φτάσουμε κάπου που να έχουμε καταλάβει το τι παίχτηκε με τους φόνους των κυνηγών μάς εκτρέψανε στα σάπια και σκουληκιασμένα τρόφιμα, ένεκα εορτών, ασφαλώς. Δεν καταλήξαμε πουθενά, πάλι στη μέση μάς άφησαν, διότι μετά το μενού σοβάρεψε με τις αναβολές «μαϊμού» από το στρατό και τα απολυτήρια κατά παραγγελία. Ο ντόρος άγγιξε το μέγιστο αλλά από ονόματα επί μέρες δεν ακούσαμε κανένα. Και μόλις ήταν να τα ακούσουμε μας άλλαξαν πάλι θέμα με το τρομοκρατικό χτύπημα. Για το τελευταίο, αν θέλει κανείς να κάνει όντως ζημιά καλλίτερα πλέον να στέλνει καμιά κινέζικη καφετιέρα πεσκέσι παρά ρουκέτα!

Η θλιβερή διαπίστωση είναι δυστυχώς ότι διαπίστωση δεν υπάρχει. Ότι μέσα στο σύστημα των Μ.Μ.Ε. a priori δε νοούνται τελικά συμπεράσματα, σπανίως φτάνουμε σε καταλήξεις. Αντ’ αυτού, όλα στήνονται και καταναλώνονται τάχιστα, άντε το πολύ εντός 2-3 ημερών, όπως το φρέσκο γάλα, γιατί κι εκεί η πολύκροτη υπόθεση ούτε που ξέρουμε λίγους μήνες μετά που κι αν έφτασε κάπου. Τα νήματα είναι κερδοσκοπικά και με τέτοιο τρόπο εκπέμπει ο πομπός, πουλιέται ο χρόνος και χειραφετείται (sorry, εξαπατάται είναι η ορθή λέξη) ο «ανοιχτός» δέκτης. Εκεί, όμως, που όλοι οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι μιλάνε για «τηλεοπτικό» χρόνο, ο δέκτης μιλάει για πραγματικό, για χαμένη ζωή. Αυτή είναι η διαφορά. Ότι σε κάθε περίπτωση το θύμα είναι ένα και το ίδιο.

Είναι μια σύγχρονη νόσος τελικά το να ζεις θες δε θες με τα «γεγονότα» σε αποσπάσματα. Για το μοναδικό που πιθανόν να ξέρει κάποιος την αρχή και ενίοτε να βλέπει το όποιο τέλος είναι η δική του ζωή. Όλων των υπολοίπων, των γειτόνων, της κοινωνίας που ζει, της πόλης που μένει του τα πλασάρουν οι άλλοι, οι απ’ έξω, από δεύτερο χέρι. Συγκεχυμένα, σχετικά, ανακόλουθα, όπως τους συμφέρει.

Όταν εκείνη η μουσίτσα της Σχολής της Φρανκφούρτης, ο Theodor W. Adorno έγραφε πριν δεκαετίες, στον προηγούμενο αιώνα, την «Θεωρία της Ημιμόρφωσης» έκανε ολόκληρη ανάλυση για έννοιες και καταστάσεις που σήμερα ήρθαν μόνες τους σαν ώριμο φρούτο. Και βασικά για την παιδεία μιλούσε, τι άλλο;

Εν κατακλείδι, δεν πρέπει να υπάρχει σήμερα μεγαλύτερη αυταπάτη απ’ την ελευθερία. Να, κι εγώ τώρα, ας πούμε, δεν θέλησα να την κλείσω εντός εισαγωγικών, την ήθελα ακέραια. Άραγε, πόσο ονειροπόλος είμαι που την πιστεύω ακόμα;

Πάνος Πανότας