Είναι πλέον κοινή ομολογία ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε μπουχτίσει από αρθράκια διάσπαρτα στον τύπο –free ή σκλαβωμένο– που υμνούν τα περίφημα urban vibes της Αθήνας, τα οποία βρίσκονται παντού, από το σούπερ ντούπερ ψαγμένο καφέ στη Σκουφά μέχρι το ‘καλτ’ (?) τυροπιτάδικο του κυρ Θανάση στην κάτω γειτονιά. Από παντού φαίνεται να αναδύεται μια ιδιότυπη ατμόσφαιρα, ένα μεθυστικό ελιξίριο ή κάτι τέλος πάντων, που μεταμορφώνει ως δια μαγείας το κάθε σημείο και την κάθε στιγμή σε μυσταγωγική εμπειρία, ή, στη χειρότερη περίπτωση, σε ένα αξιομνημόνευτο πολιτισμικό γεγονός. Και το οποίο φυσικά, αν θέλεις να είσαι κι εσύ στο κόλπο, οφείλεις να οσμίζεσαι με κάθε ευκαιρία. Ο κάθε δρόμος πλέον έχει τη δική του ιστορία και ο κάθε περαστικός μετατρέπεται σε εκφραστή μεταμοντέρνων τάσεων κι έγκριτης αστικής προβληματικής.

Κι αναρωτιέμαι, μετά από αναγνώσεις δεκάδων τέτοιων κειμένων, πάντα έτσι μαγευτική ήταν η Αθήνα και δεν το είχαμε πάρει χαμπάρι τόσα χρόνια; Βέβαια, είναι αλήθεια ότι αυτός που μεγαλώνει σε έναν τόπο δεν πολυασχολείται με τέτοια πράγματα: Είτε πρόκειται για πόλη, είτε για χωριό, οι εικόνες του καταγράφονται από την αρχή στην ασυνείδητη μνήμη του κατοίκου, χωρίς αυτός να μπαίνει στη διαδικασία περαιτέρω αναζητήσεων. Απλά, πάει εκεί που είναι να πάει και κάνει αυτά που είναι να κάνει, χωρίς να σεληνιάζεται από υπογείως γοητευτικά φρου φρου κι αρώματα. Γιατί η ίδια η ζωή είναι κατά βάση μια καθημερινή, αυτοματοποιημένη διαδικασία, χωρίς ψυχαναγκαστικές κατηγοριοποιήσεις και επιμελώς αυθόρμητα σκιρτήματα.

Τι έχει όμως τώρα αλλάξει και ένα νέο είδος λυρικού λόγου φαίνεται να ξεπηδά, με αφορμή τους δρόμους και τα στενά της Αθήνας; Κατ’ αρχήν το προφανές: Οι οδηγοί πόλης πρέπει να γεμίσουν κάθε βδομάδα τις σελίδες τους, μεταμορφώνοντας τη φυσική ροή της ζωής μας στην πόλη, σε ένα αφύσικο lifestyle. Ποια όμως είναι τα ‘λαγωνικά’ που κάθε βδομάδα οσμίζονται και καινούργιες μυρουδιές αστικής καθαρότητας; Ο ρόλος αυτός είναι κατ’ αρχήν αφύσικος για έναν Αθηναίο, αφού μόνο πραγματικά ξεχωριστές στιγμές μπορούν να ξεπεράσουν το φίλτρο της καθημερινότητας και να μετουσιωθούν σε εμπειρία αξιομνημόνευτη. Για εύκολες, εβδομαδιαίας συχνότητας, συγκινήσεις είναι λοιπόν απαραίτητη η ανεξοικείωτη ματιά του επισκέπτη-εξερευνητή.

Γι’ αυτό και, τελικά, δεν είναι τυχαίο ότι ένας μεγάλος αριθμός από τους συντάκτες των άρθρων για την Αθήνα έχουν έρθει από άλλες πόλεις της Ελλάδας. Έτσι, με την ιδέα της ‘πρωτεύουσας’ να έχει εγγραφεί στο σκληρό τους δίσκο ως ένα a priori μέρος εξωτικού προορισμού, ανακαλύπτουν, στις φρέσκιες γι’ αυτούς εικόνες της Αθήνας, τις παραπάνω αύρες, ατμόσφαιρες και τα παρελκόμενα ευγενή στοιχεία.

Κι όμως, οι εντυπώσεις αυτές δεν οφείλονται στην καθαρή κι αισθητικά ευαίσθητη ματιά τους. Το αντίθετο μάλιστα, οφείλονται στις στερεοτυπικές εικόνες τους για την Αθήνα, που, επεμβαίνοντας παραμορφωτικά, σχηματίζουν το τελικό αποτέλεσμα με βάση τις ενυπάρχουσες δικές τους προσδοκίες και προκαταλήψεις. Και –το κυριότερο– προβάλλοντας σ’ αυτό, εμμέσως πλην σαφώς, τη δική τους προσωπική εικόνα επιτυχίας και καταξίωσης: Αυτό που για κάποιον ντόπιο είναι απλά η κατεστημένη καθημερινότητα, για τους νέους (και πάντα καλοδεχούμενους, για να μην παρεξηγούμαστε) συμπολίτες μας είναι το προσωπικό τους έβερεστ. Όχι μόνο η μετάβασή τους στην Αθήνα, μα και η δημιουργία ‘έγκριτων’ δημοσιογραφικά κειμένων για τις ημέρες και για τις νύχτες της!

Βέβαια, η παραπάνω εξέλιξη δεν είναι απαραίτητα κακή - αν και είναι ομολογουμένως παράδοξο να παραδίδουν μαθήματα know how και know where για μια πόλη οι μέχρι πρότινος επισκέπτες της. Το θέμα είναι ότι κάπου εδώ αρχίζει η γνωστή ιστορία της υπερβολής και της αβάσιμης φημολογίας, με περιγραφές που θαρρείς πως αναφέρονται σε διαφορετικό χωροχρόνο. Και με την Αθήνα να συνεχίζει στη δική της παράλληλη, μοναχική και δύσκολη πορεία. Σαν μια ακόμη μοναχική και δύσκολη πόλη.

Ροζίτα Σπινάσα

These icons link to social bookmarking sites where readers can share and discover new web pages.
  • Digg
  • Sphinn
  • del.icio.us
  • Facebook
  • Mixx
  • Google
  • Furl
  • Reddit
  • Spurl
  • StumbleUpon
  • Technorati