Tόκιο γίναμε
Σε ένα μπαράζ όψιμης ευθιξίας (aka ευθυνοφοβίας) οι αυτοκτονίες πέφτουν τις τελευταίες ημέρες βροχή. Επειδή όμως ο Ζαχόπουλος κι ο Κουτελίδας δεν είναι Ιάπωνες, αλλά ‘Έλληνες της τελευταίας στιγμής’, ήτοι χωρίς μεθοδολογία κι επιστημονική κατάρτιση, παρά μόνο με ελληνικό πάθος ορμώμενοι, ούτε το επίδοξο ‘χαρακίρι’ δεν τους γλίτωσε. Λίγο τα παραπανίσια κιλά του ενός, που λειτούργησαν σαν σωσίβιο κατά τη στιγμή της πρόσκρουσης, λίγο το φρένο που πάτησε ο νταλικέρης όταν όρμησε στις ρόδες του, που μόλις είχαν ξεκινήσει από το φανάρι, ο δεύτερος (οποία προχειρότις!), ο χάρος δεν τους έκανε το χατίρι κι έτσι έχουμε τώρα δύο παρολίγον αυτόχειρες. Ερασιτεχνισμός σε όλα τα επίπεδα, που κάνει τα σοβαρά να φαίνονται αστεία και κωμικά…

Που λες κουμπάρε μ’…
Στην οικογενειακή δημοκρατία της Ελλάδος οι αμιγώς συγγενικοί δεσμοί δεν αρκούν για να νομιμοποιήσουν τις διαπλεκόμενες οικονομικοκοινωνικές σχέσεις της χώρας μας - ακόμα και στα πιο ‘οικογενειακά’ –οριακώς αιμομικτικά– χωριά, τα ξαδέρφια, οι συννυφάδες και οι μπατζανάκηδες ποτέ δεν είναι αρκετοί.

Το ιδιοφυές όμως ελληνικό πνεύμα όλα εν σοφία εποίησε. Και σε αγαστή συνεργασία με την ελληνορθόδοξη εκκλησία, κάλυψε το θεσμικό κενό με την ‘ομερτά’ της κουμπαριάς - μια ακόμα πανευρωπαϊκή πρωτοπορία. Ολίγον τι ιερή, ολίγον τι κοινωνική σχέση (κάτι σαν ‘φιλία’ με τις ευλογίες της εκκλησίας) και οι κουμπάροι, ωσάν μέλη μιας άτυπης λαϊκής μασονίας, έχουν πλέον την επίσημη δικαιολογία για μεροληψίες, αλληλοβοήθειες και παντός είδους υπόγειες συναλλαγές.

Πέρα λοιπόν από τις καθιερωμένες κι έγκριτες κουμπαριές των πολιτικών (πέτρα σηκώνουν, βαφτιστήρι βρίσκουν), όλο και κάποια κουμπαριά θα (κακο)κρύβεται πίσω από τα κωμικοτραγικά, αισθητικής μπένι χιλ σκάνδαλα της ένδοξης ελληνικής πολιτείας μας. Κουμπαριές στο σκάνδαλο της ΜΕΒΓΑΛ, κουμπαριά τώρα και στα διαπλεκόμενα του σκανδάλου Ζαχόπουλου (η Τσέκου προέκυψε ‘κουμπάρα’ του παρολίγον αυτόχειρα Κουτελίδα - τον πάντρεψε μαζί με τον έτερο κουμπάρο Κ. Πλεύρη). Όχι ότι αυτό θα έχει απαραίτητα κάποια επιρροή στην όλη ιστορία - πώς όμως τελικά γινόμαστε όλοι ‘μια μεγάλη οικογένεια’…

Ο κήπος με τα αγάλματα
Πέρα όμως από τα παραπάνω τραγελαφικά, η υπόθεση Ζαχόπουλου έχει και –ακόμα μια– θλιβερή πτυχή: Αυτήν τη φορά το σκάνδαλο δεν ξέσπασε στους δεδομένα βρώμικους χώρους της αμιγώς οικονομικής εξουσίας, παρά στο ηθικά κι αισθητικά ευαίσθητο υπουργείο πολιτισμού. Με πρωταγωνιστές δύο ανθρώπους με υψηλή μόρφωση στον τομέα της ιστορίας και της αρχαιολογίας - επιστήμες που φέρουν τη βούλα της ανιδιοτελούς έρευνας και του ρομαντισμού.

Γιατί, όπως και να το κάνουμε, άλλο ο πτυχιούχος της νομικής ή των οικονομικών, που γνωρίζει πολύ καλά για τι επαγγελματικούς ‘στίβους’ προορίζεται, κι άλλο ο πτυχιούχος του ιστορικού-αρχαιολογικού, που (υποτίθεται ότι) επέλεξε τη συγκεκριμένη σχολή εμπνεόμενος από τη γοητεία του επιστημονικού της αντικειμένου κι όχι από τους – ανύπαρκτους– υψηλούς μισθούς που η επαγγελματική τους συνέχεια υπόσχεται.

Ρομαντισμός όμως δεν υπάρχει στην εποχή μας - πολύ πιθανό να μην υπήρξε σε καμία απολύτως εποχή. Έτσι η περίφημη ‘ιστορία’ αποδείχθηκε να είναι το επίσημο εργαλείο κρατικής χειραγώγησης (εθνικού μαντρώματος, για την ακρίβεια): Χωρίς καν τα προσχήματα της μιας νομιμοποιητικής επιστημονικοφάνειας, η επίσημη ‘ελληνική ιστορία’ γράφεται κατά τις προσταγές της κρατικής κι εκκλησιαστικής εξουσίας - βλέπε σκοταδιστική αντικατάσταση του σχολικού βιβλίου ιστορίας.
Και πώς θα μπορούσε να μη συμβαίνει το ίδιο και με το ‘ξαδερφάκι’ της, την αρχαιολογία; Το ισχυρότερο όπλο της εθνικής μας συνείδησης, ο περίφημος ‘αρχαιοελληνικός μας’ πολιτισμός, που μας ανάγει σε λαό περιούσιο και αξιοζήλευτο, στο διηνεκές της παγκόσμιας ιστορίας. Μια επισήμως θεσμοθετημένη αρχαιοκαπηλία, το μόνιμο άλλοθι κι αποκούμπι που ξεπλένει τα σημερινά μας ‘ανομήματα’ - τόσο σε συλλογικό, όσο και σε προσωπικό επίπεδο.

Ο ηθικο-ιδεολογικός αυτός πλούτος του παρελθόντος του τόπου στον οποίο τυχαίνει να ζούμε, η πιο προσοδοφόρα ίσως μορφή πλούτου της χώρας, δε θα μπορούσε παρά να αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που διαχειρίζονται οι οικονομικές υποθέσεις, τα δημόσια έργα και οι κρατικές υπηρεσίες εν γένει: Από μια αρπακτική κι αντιαισθητική εξουσία, που το στοιχείο της εγγενούς υποκρισίας της την κάνει ακόμα χυδαιότερη.

Γιατί άλλο να κυλιέται στις λάσπες ενός ροζ-πολιτικού σκανδάλου ένας στυγνός τεχνοκράτης της οικονομικής εξουσίας, κι άλλο ένας ‘γεμάτος ευαισθησίες και κοινωνική δράση’ καθηγητής, συνεπικουρούμενος από την ‘αριστούχο κορασίδα’ του ιστορικού-αρχαιολογικού. Ή μήπως δεν έχει καμία απολύτως διαφορά; Money talks, people walk…

Ροζίτα Σπινάσα